คำขวัญวันเด็ก | โปรดเก็บ 'เสรีภาพ' ให้พ้นมือเด็ก

Last updated: 13 ม.ค. 2567 | 4905 จำนวนผู้เข้าชม |

หากนับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2499 ที่คำขวัญวันเด็กมีขึ้นครั้งแรกโดย จอมพล ป.พิบูลสงคราม ก็เกือบ 70 ปีแล้วที่ทุกๆ ปี นายกรัฐมนตรีอันเป็นผู้นำของประเทศจะส่งมอบ 'คำขวัญวันเด็ก' ออกสู่สาธารณะ เนื่องใน 'วันเด็กแห่งชาติ' ที่เหมือนเป็นธรรมเนียมที่ปฏิบัติกันมา

ซึ่งในปีนี้ พ.ศ. 2567 นายเศรษฐา ทวีสิน ได้มอบคำขวัญวันเด็กที่ว่า "มองโลกกว้าง คิดสร้างสรรค์ เคารพความแตกต่าง ร่วมกันสร้างประชาธิปไตย"

เมื่อมองภาพรวมในระยะเวลาหกสิบกว่าปีที่ผ่านมา ประเทศไทยมีคำขวัญวันเด็กไปแล้วกว่าห้าสิบคำขวัญ (บางปีใช้ซ้ำของปีก่อนหน้า บางปีไม่ได้จัดงาน) จากทั้งนายกรัฐมนตรีที่มาจากการเลือกตั้ง นายกฯ ที่มาจากการยึดอำนาจ นายกฯ ที่มาจากการแต่งตั้ง นายกฯ ทหาร นายกฯ พลเรือน ฯลฯ แต่ไม่ว่านายกฯ จะมาจากฟากฝั่งไหน สิ่งที่เราพอจะเห็นได้ในคำขวัญวันเด็กล้วนเป็นการสะท้อนความคิดและอุดมการณ์ของผู้นำประเทศในแต่ละยุค รวมถึงบริบททางการเมือง เศรษฐกิจ และสังคม โดยทั้งหมดทั้งมวลเราพอรู้สึกได้ว่าล้วนเป็น 'คำสั่ง' โดยเฉพาะคำขวัญวันเด็กในยุคของ จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์

คำขวัญวันเด็กฯ ประจำปี พ.ศ. 2502
| ขอให้เด็กสมัยปฏิวัติของข้าพเจ้า จงเป็นเด็กที่รักความก้าวหน้า |

คำขวัญวันเด็กฯ ประจำปี พ.ศ. 2503
| ขอให้เด็กสมัยปฏิวัติของข้าพเจ้า จงเป็นเด็กที่รักความสะอาด |

คำขวัญวันเด็กฯ ประจำปี พ.ศ. 2504
| ขอให้เด็กสมัยปฏิวัติของข้าพเจ้า จงเป็นเด็กที่อยู่ในระเบียบวินัย |

คำขวัญวันเด็กฯ ประจำปี พ.ศ. 2505
| ขอให้เด็กสมัยปฏิวัติของข้าพเจ้า จงเป็นเด็กที่ประหยัด |

คำขวัญวันเด็กฯ ประจำปี พ.ศ. 2506 |
| ขอให้เด็กสมัยปฏิวัติของข้าพเจ้า จงเป็นเด็กที่มีความขยันหมั่นเพียรมากที่สุด |

ยิ่งไปกว่านั้น หากนำคำขวัญวันเด็กทั้งหมดมาวางเรียงและอ่านเทียบกันแล้วจะเห็นได้ทันทีว่า คำขวัญเหล่านี้คือการใช้คำซ้ำไปซ้ำมาเพื่ออสร้างความเป็นเด็กดีในอุดมคติของรัฐ โดยที่มีคำจำพวก 'เด็ก' 'รู้' 'วินัย' 'ไทย' 'ดี' 'ชาติ' 'คุณธรรม' 'เรียน' 'ขยัน' 'สามัคคี' ฯลฯ เป็นคำที่ถูกใช้บ่อยที่สุด ยกตัวอย่างเช่น

คำขวัญวันเด็กฯ ประจำปี พ.ศ. 2508 โดย จอมพล ถนอม กิตติขจร
| เด็กจะเจริญต้องรักเรียนเพียรทำดี |

คำขวัญวันเด็กฯ ประจำปี พ.ศ. 2516 โดย จอมพล ถนอม กิตติขจร
| เด็กดีเป็นศรีแก่ชาติ เด็กฉลาดชาติเจริญ |

คำขวัญวันเด็กฯ ประจำปี พ.ศ. 2519 โดย หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช
| เด็กที่ต้องการเห็นอนาคตของชาติรุ่งเรือง จะต้องทำตัวให้ดีมีวินัยเสียแต่บัดนี้ |

คำขวัญวันเด็กฯ ประจำปี พ.ศ. 2524 โดย พลเอก เปรม ติณสูลานนท์
| เด็กไทยมีวินัย ใจสัตย์ซื่อ รู้ประหยัด เคร่งครัดคุณธรรม |

คำขวัญวันเด็กฯ ประจำปี พ.ศ. 2535 โดย อานันท์ ปันยารชุน
| สามัคคี มีวินัย ใฝ่ศึกษา จรรยางาม |

คำขวัญวันเด็กฯ ประจำปี พ.ศ. 2541 และ พ.ศ. 2542 โดย ชวน หลีกภัย
| ขยัน ประหยัด ซื่อสัตย์ มีวินัย |

ฯลฯ

โดยสรุปในทุกคำขวัญวันเด็กจนถึงปี 2567 สิ่งที่น่าสังเกตก็คือ เรามีคำว่า 'ชาติ' มากเป็นอันดับหนึ่ง รองลงมาคือคำว่า 'วินัย' และ 'คุณธรรม' แต่มี 'ประชาธิปไตย' อยู่น้อยมาก และพอจะสังเกตไปได้อีกว่า ในจำนวนคำขวัญวันเด็กทั้งหมดที่ผ่านมา เราไม่เห็นคำว่า 'เสรีภาพ' อันควรเป็นสำนึกพื้นฐาน ปรากฏอยู่ในคำขวัญวันเด็กเลย!!! นี่ยังไม่นับคำอย่าง สิทธิ หรือ ความเสมอภาค

จึงไม่น่าแปลกใจ หากคำขวัญวันเด็กของไทยมักเป็นคําขวัญด้านจิตสาธารณะ, ด้านระเบียบวินัย, เน้นความประหยัด, ให้มานะอุตสาหะ, ดำรงอยู่ในความสามัคคี, มีมารยาททางสังคม, มีความซื่อสัตย์, ประพฤติแต่ความดีงาม และยึดมั่นในคุณธรรม!!!

ดูคำขวัญวันเด็กตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน

จอมพล ป.พิบูลสงคราม
| พ.ศ. 2499 จงบำเพ็ญตนให้เป็นประโยชน์ต่อผู้อื่นและส่วนรวม |

จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์
| พ.ศ. 2502 ขอให้เด็กสมัยปฏิวัติของข้าพเจ้า จงเป็นเด็กที่รักความก้าวหน้า |
| พ.ศ. 2503 ขอให้เด็กสมัยปฏิวัติของข้าพเจ้า จงเป็นเด็กที่รักความสะอาด |
| พ.ศ. 2504 ขอให้เด็กสมัยปฏิวัติของข้าพเจ้า จงเป็นเด็กที่อยู่ในระเบียบวินัย |
| พ.ศ. 2505 ขอให้เด็กสมัยปฏิวัติของข้าพเจ้า จงเป็นเด็กที่ประหยัด |
| พ.ศ. 2506 ขอให้เด็กสมัยปฏิวัติของข้าพเจ้า จงเป็นเด็กที่มีความขยันหมั่นเพียรมากที่สุด |

จอมพล ถนอม กิตติขจร
| พ.ศ. 2508 เด็กจะเจริญต้องรักเรียนเพียรทำดี |
| พ.ศ. 2509 เด็กที่ดีต้องมีสัมมาคารวะ มานะ บากบั่น และสมานสามัคคี |
| พ.ศ. 2510 อนาคตของชาติจะสุกใส หากเด็กไทยแข็งแรง เรียนดี มีความประพฤติเรียบร้อย |
| พ.ศ. 2511 ความเจริญและความมั่นคงของชาติไทยในอนาคต ขึ้นอยู่กับเด็กที่มีวินัย มีความเฉลียวฉลาด และรักชาติยิ่ง |
| พ.ศ. 2512 รู้เรียน รู้เล่น รู้สามัคคี เป็นความดีที่เด็กพึงจำ |
| พ.ศ. 2513 เด็กประพฤติดีและศึกษาดี ทำให้มีอนาคตแจ่มใส |
| พ.ศ. 2514 ยามเด็กจงหมั่นเรียนเพียรกระทำดี เติบใหญ่จะได้มีความสุขความเจริญ |
| พ.ศ. 2515 เยาวชนฝึกตนดี มีความสามารถ |
| พ.ศ. 2516 เด็กดีเป็นศรีแก่ชาติ เด็กฉลาดชาติเจริญ |

สัญญา ธรรมศักดิ์
| พ.ศ. 2517 สามัคคีคือพลัง |
| พ.ศ. 2518 เด็กดีคือทายาทของชาติไทย ต้องร่วมใจร่วมพลังสร้างความสามัคคี |

หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช
| พ.ศ. 2519 เด็กที่ต้องการเห็นอนาคตของชาติรุ่งเรือง จะต้องทำตัวให้ดีมีวินัยเสียแต่บัดนี้ |

ธานินทร์ กรัยวิเชียร
| พ.ศ. 2520 รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ เป็นคุณสมบัติของเยาวชนไทย |

พลเอก เกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์
| พ.ศ. 2521 เด็กดีเป็นศรีแก่ชาติ เด็กฉลาดชาติมั่นคง |
| พ.ศ. 2522 เด็กไทยคือหัวใจของชาติ |
| พ.ศ. 2523 อดทน ขยัน ประหยัด เป็นคุณสมบัติของเด็กไทย |

พลเอก เปรม ติณสูลานนท์
| พ.ศ. 2524 เด็กไทยมีวินัย ใจสัตย์ซื่อ รู้ประหยัด เคร่งครัดคุณธรรม |
| พ.ศ. 2525 ขยันศึกษา ใฝ่หาความรู้ เชิดชูชาติศาสน์กษัตริย์ เป็นคุณสมบัติของเด็กไทย |
| พ.ศ. 2526 รู้หน้าที่ ขยัน ซื่อสัตย์ ประหยัด มีวินัยและคุณธรรม |
| พ.ศ. 2527 รักวัฒนธรรมไทย ใฝ่ดีมีความคิด สุจริตใจมั่น หมั่นศึกษา |
| พ.ศ. 2528 สามัคคี นิยมไทย มีวินัย ใฝ่คุณธรรม |
| พ.ศ. 2529 / พ.ศ. 2530 / พ.ศ. 2531 นิยมไทย มีวินัย ใช้ประหยัด ใจสัตย์ซื่อ ถือคุณธรรม |

พลเอก ชาติชาย ชุณหะวัณ
| พ.ศ. 2532 / พ.ศ. 2533 รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ใจสัตย์ซื่อ ถือคุณธรรม |
| พ.ศ. 2534 รู้หน้าที่ มีวินัย ใฝ่คุณธรรม นำชาติพัฒนา |

อานันท์ ปันยารชุน
| พ.ศ. 2535 สามัคคี มีวินัย ใฝ่ศึกษา จรรยางาม |

ชวน หลีกภัย
| พ.ศ. 2536 / พ.ศ. 2537 ยึดมั่นประชาธิปไตย ร่วมใจพัฒนา รักษาสิ่งแวดล้อม |
| พ.ศ. 2538 สืบสานวัฒนธรรมไทย ร่วมใจพัฒนา รักษาสิ่งแวดล้อม |

บรรหาร ศิลปอาชา
| พ.ศ. 2539 มุ่งหาความรู้ เชิดชูความเป็นไทย หลีกไกลยาเสพติด |

พลเอก ชวลิต ยงใจยุทธ
| พ.ศ. 2540 รู้คุณค่าวัฒนธรรมไทย ตั้งใจใฝ่ศึกษา ไม่พึ่งพายาเสพติด |

ชวน หลีกภัย
| พ.ศ. 2541 / พ.ศ. 2542 ขยัน ประหยัด ซื่อสัตย์ มีวินัย |
| พ.ศ. 2543 / พ.ศ. 2544 มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ คู่คุณธรรม นำประชาธิปไตย |

พันตำรวจโท ทักษิณ ชินวัตร
| พ.ศ. 2545 เรียนให้สนุก เล่นให้มีความรู้ สู่อนาคตที่สดใส |
| พ.ศ. 2546 เรียนรู้ตลอดชีวิต คิดอย่างสร้างสรรค์ ก้าวทันเทคโนโลยี |
| พ.ศ. 2547 รักชาติ รักพ่อแม่ รักเรียน รักสิ่งดีๆ อนาคตดีแน่นอน |
| พ.ศ. 2548 เด็กรุ่นใหม่ ต้องขยันอ่าน ขยันเรียน กล้าคิด กล้าพูด |
| พ.ศ. 2549 อยากฉลาด ต้องขยันอ่าน ขยันคิด |

พลเอก สุรยุทธ์ จุลานนท์
| พ.ศ. 2550 มีคุณธรรมนำใจ ใช้ชีวิตพอเพียง หลีกเลี่ยงอบายมุข |
| พ.ศ. 2551 สามัคคี มีวินัย ใฝ่เรียนรู้ เชิดชูคุณธรรม |

อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ
| พ.ศ. 2552 ฉลาดคิด จิตบริสุทธิ์ จุดประกายฝัน ผูกพันรักสามัคคี |
| พ.ศ. 2553 คิดสร้างสรรค์ ขยันใฝ่รู้ เชิดชูคุณธรรม |
| พ.ศ. 2554 รอบคอบ รู้คิด มีจิตสาธารณะ |

ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร
| พ.ศ. 2555 สามัคคี มีความรู้ คู่ปัญญา คงรักษาความเป็นไทย ใส่ใจเทคโนโลยี |
| พ.ศ. 2556 รักษาวินัย ใฝ่เรียนรู้ เพิ่มพูนปัญญา นำพาไทยสู่อาเซียน |
| พ.ศ. 2557 กตัญญู รู้หน้าที่ เป็นเด็กดี มีวินัย สร้างไทย ให้มั่นคง |

พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา
| พ.ศ. 2558 ความรู้ คู่คุณธรรม นำสู่อนาคต |
| พ.ศ. 2559 เด็กดี หมั่นเพียร เรียนรู้ สู่อนาคต |
| พ.ศ. 2560 เด็กไทย ใส่ใจศึกษา พาชาติมั่นคง |
| พ.ศ. 2561 รู้คิด รู้เท่าทัน สร้างสรรค์เทคโนโลยี |
| พ.ศ. 2562 เด็ก เยาวชน จิตอาสา ร่วมพัฒนาชาติ |
| พ.ศ. 2563 เด็กไทยยุคใหม่ รู้รักสามัคคี รู้หน้าที่พลเมืองไทย |
| พ.ศ. 2564 เด็กไทยวิถีใหม่ รวมไทยสร้างชาติ ด้วยภักดีมีคุณธรรม |
| พ.ศ. 2565 รู้คิด รอบคอบ รับผิดชอบต่อสังคม |
| พ.ศ. 2566 รู้หน้าที่ มีวินัย ใฝ่ความดี |

เศรษฐา ทวีสิน
| พ.ศ. 2567 มองโลกกว้าง คิดสร้างสรรค์ เคารพความแตกต่าง ร่วมกันสร้างประชาธิปไตย |
===========================

สนใจสั่งซื้อ หนังสือเรียนสำหรับเด็ก โดย ฟ้า พูลวรลักษณ์

===========================