จาก ธงชัย วินิจจะกูล ถึง 'แบม' และ 'ตะวัน'

จาก ธงชัย วินิจจะกูล ถึง แบม และ ตะวัน 


แบมและตะวันครับ... ผม ธงชัย วินิจจะกูล ผมเชื่อว่าคุณคงได้ข่าวแล้วว่าหลายคนรวมทั้งผมด้วย ได้ออกมาสนับสนุนข้อเรียกร้องของคุณ โดยเฉพาะในแง่ที่ว่า มันสมเหตุสมผล ไม่ได้เกินเลย ไม่ได้มากมายไปกว่าที่สังคมไทยควรจะตอบสนองต่อข้อเรียกร้องของคุณ

แต่เราก็เข้าใจกันดีอยู่ว่า สังคมไทยได้ถอยหลังไปมาก แย่กว่าที่มันเคยเป็นเสียด้วยซ้ำ เสียจนวันนี้ยังต้องกลับมาเรียกร้องเรื่องพวกนี้ และผู้คนบางคนกลับยังมองเรื่องพวกนี้ยังเป็นเรื่องที่ไม่เหมาะสม ผมเชื่อว่าถึงทุกวันนี้ เสียงเหล่านั้นหายไปแล้ว เพราะชัดเจนแล้วว่าการกระทำของคุณนั้นมีค่า มีความสำคัญ

อย่างหนึ่งซึ่งคนไม่เคยพูดถึงก็คือ วิธีการที่คุณใช้ ไม่ว่าครั้งนี้หรือครั้งอื่นๆ ที่เคยเกิดขึ้นมาในโลกนี้ มันทำให้คนที่ยังอยู่อึดอัด อึดอัดเพราะผมเชื่อว่าเราทุกคนซึ่งเข้าใจและเคารพการตัดสินใจของคุณนั้น กลับรู้สึกผิด ว่าเราทำอะไรไม่ได้ กลับรู้สึกผิด ว่าทำไมเราไม่สู้มากกว่านี้ ทำไมยอมปล่อยให้ภาวะอะไรต่างๆ มันตกต่ำลงได้ขนาดนี้

แต่ผมก็กลับคิดว่า มนุษย์ก็แค่นี้แหละ เราจะทำอะไรได้มากกว่านี้ มากไปกว่าการต่อสู้ไปทุกวี่ทุกวัน

ตอนนี้ผมอยู่ปัตตานี มีเพื่อนชาวมุสลิมคนหนึ่งเขาพูดคำหนึ่งขึ้นมา ซึ่งผมชอบมาก ผมเก็บมาคิดจนถึงขณะนี้ เขาบอกว่า 'ชีวิตมันศักดิ์สิทธิ์' ผมไม่รู้ความศักดิ์สิทธิ์ในแง่นี้หมายความว่ายังไงในแง่ทางศาสนา ไม่ว่าจะศาสนาอะไรก็เถอะ แต่สำหรับคนธรรมดาที่ใช้สามัญสำนึกอย่างผม ผมคิดอย่างนี้

ผมคิดว่าอย่างแรกคือ การมีชีวิตมันคือการท้าทายว่าเราจะใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่าที่สุดได้ยังไง ชีวิตคือโอกาสที่จะเปลี่ยนแปลงโลก มนุษย์ทุกคนมีหนึ่งชีวิต มนุษย์ทุกคนมีโอกาสที่จะเปลี่ยนแปลงโลกในรอบหนึ่งชีวิตเท่านั้น มันจึงเป็นการท้าทายที่ยิ่งใหญ่ว่าคนคนหนึ่งจะสามารถทำเช่นนั้นได้สักเท่าไร

ใช่... การสละชีวิตก็เป็นการผลักดันให้โลกหมุนไปอีกนิดหนึ่ง แต่ผมเชื่อว่า ชีวิตเรามีโอกาสเปลี่ยนโลกได้มากขึ้นอีก ถ้าหากเราไม่ยอมแพ้ในทุกวี่ทุกวัน ในทุกวันเดือนปีที่เรายังมีชีวิตอยู่

ถ้าหากการเสียสละชีวิตของคนคนหนึ่ง เป็นการท้าทายที่สุดแบบหนึ่ง ผมยังคิดว่า การมีชีวิตอย่างมุ่งมั่นเพื่อจะสู้ เพื่อจะเปลี่ยนโลกให้ได้ ไปจนวันสุดท้ายของชีวิตเรา ก็เป็นการท้าทายที่ไม่ง่าย... ไม่ง่ายเลย

ผมรู้ว่าคุณอดข้าวอดน้ำอย่างไม่เสียดายชีวิตเลย แต่ผมก็ยังอยากดูว่าถ้าคุณมีชีวิตอยู่ต่อไปอีกนาน คุณจะใช้ชีวิตอย่างไร ผมอยากจะเห็นการท้าทาย อยากเห็นคุณรับการท้าทาย ว่าใช้ชีวิตต่อไปอีกเป็นสิบๆ ปีเพื่อจะสู้เพื่อเปลี่ยนโลก คุณจะทำยังไง ผมบอกแล้วว่าผมไม่รู้อะไรยากกว่า แต่ผมคิดว่าการท้าทายนี้ สำคัญพอๆ กัน

ถ้าหากผมตาย ผมก็จะฝากคนให้คอยดูว่าคุณจะเติบโตไปอย่างไร รับการท้าทายในชีวิตนี้อย่างไร ผมคิดว่าชีวิตมันศักดิ์สิทธิ์ เพราะมันท้าให้เราพิสูจน์ว่าเมื่อถึงวันตาย เราสมควรจะกลับไปพบพระผู้เป็นเจ้า หรือสมควรจะได้ไปเกิดในภพภูมิที่สูงขึ้นหรือเปล่า

อีกอย่างหนึ่งเวลาพูดถึงชีวิตศักดิ์สิทธิ์ อย่างที่เพื่อนผมพูด เราคุยกันและเขาพูดออกมาถึงประเด็นต่อไปคือ "ชีวิตศักดิ์สิทธิ์ เพราะชีวิตคนเราผูกพันกัน เราอยู่ด้วยการที่ชีวิตแต่ละคนมีความหมายซึ่งกันและกัน"

ใช่... ชีวิตของคุณ การตัดสินใจของคุณ เราต้องเคารพ และผมจะไม่ยอมให้ใครมาดูถูกคุณ

แต่ในขณะเดียวกัน ชีวิตของคุณมีความหมายต่อคนอื่นมากมาย อย่างน้อยที่สุด มันมีความหมายที่ทำให้เราเกิดความละอายในความกลัวของเรา เกิดความละอายในข้อจำกัดของเรา เกิดความรู้สึกผิด แต่ขณะเดียวกันก็เกิดความรู้สึกอึดอัดในแง่ที่ว่า เราก็มีข้อจำกัดตามประสามนุษย์

คุณรู้ไหมว่าชีวิตของคุณ ผูกพันกับเพื่อนผู้ต้องหาการเมืองในขณะนี้ อย่างน้อยก็อีกสิบกว่าคนในคุกตอนนี้อย่างมาก เพราะการที่คุณมีโอกาสได้รับประกันตัวออกมา แต่คุณไม่ยอมออก จนกว่าที่เหลือ โดยเฉพาะในกลุ่มทะลุแก๊ส จะได้รับการเข้าใจที่ดีกว่านี้ ว่าพวกเขาไม่ใช่ผู้ร้าย เขาไม่ใช่คนก่อความรุนแรง คุณจะไม่ยอมจนกว่ากลุ่มทะลุแก๊สจะได้รับการประกันออกมาด้วย

เห็นไหม ชีวิตของคุณก็ผูกพันกับพวกเขา และผมเชื่อว่าพวกเขาไม่ยอมให้คุณจากไปง่ายๆ ผมคิดว่าเขาต้องการจะออกมาจากคุกพร้อมกับที่คุณได้ฉลองชัยชนะ ได้ฉลองอิสรภาพร่วมกับเขา

ผมเคยเป็นนักสู้ทางการเมืองมา ใช่... ซึ่งไม่ควรจะมีชีวิตรอดมาหลังจากเหตุการณ์ 6 ตุลาด้วยซ้ำ แต่วันนั้นเรารู้สึกเรายินดีสละชีวิตของเราได้ เพื่อสังคมที่ดีกว่า เพื่อสังคมตามอุดมคติที่เราวาดฝันไว้ใหญ่โต

แต่คุณรู้ไหม ว่าพออยู่ในคุกไปไม่กี่วัน พอผมรู้ว่าพ่อแม่ผมเสียใจขนาดไหน เจ็บปวดขนาดไหน โดยเฉพาะในวันที่ตำรวจบุกไปที่บ้าน พอผมรู้อย่างนั้น ผมอยากมีชีวิตอยู่ ผมไม่อยากเสียสละแล้ว เพราะผมอยากกลับบ้าน

ตอนนี้ผมเป็นพ่อคน มีลูกสองคน สองสามวันที่ผ่านมาผมนอนไม่หลับ ไม่ใช่แต่เพียงนึกไม่ออกว่าจะหาทางออกหาทางลงให้กับคุณได้ยังไง แต่พอผมคิดว่าถ้ามันเกิดกับผมล่ะ เกิดกับผมซึ่งเป็นพ่อในตอนนี้ ผมจะมีความเข้มแข็งไปพูดกับคนที่ยืนหยุดขังหน้าหอศิลป์อย่างคุณพ่อของคุณทั้งสองคนทำเมื่อไม่กี่วันก่อนได้หรือเปล่า

ผมไม่แน่ใจ ผมคิดว่าผมอาจจะไม่มีความเข้มแข็งพอขนาดนั้น เพราะว่าสิ่งที่ผมอยากมากกว่าการไปพูดต่อหน้าประชาชนเยอะแยะ คือผมอยากกอดลูก

ไม่ว่าสังคมนี้จะยกย่อง จะอยากได้ฟังว่าผมสนับสนุนลูกผม ต่อสู้เพื่ออุดมคติมากมายสักแค่ไหน สิ่งที่ผมอยากที่สุด อาจจะเป็นความเห็นแก่ตัวเล็กๆ ผมอยากกอดลูกผม ชีวิตคุณมีคนรออยู่ที่บ้าน และผมว่าถึงแม้จะเป็นแค่เรื่องของคนสองคน แต่มันมีความหมายมากเหลือเกิน

การอดข้าวอดน้ำของคุณปลุกสำนึกของคนให้ตื่นขึ้นมาอย่างมหาศาล ผมไม่อาจล่วงรู้ไปในจิตใจเขาว่าปลุกขึ้นมาในแง่ไหนบ้าง ผมเชื่อว่าคนเรา ล้านคนมีความคิดแตกต่างกันไปได้ล้านแบบ แต่ผมเชื่อว่ามันได้ปลุกสำนึกในแง่ดีขึ้นอย่างมหาศาล

ผมเชื่อว่าถึงวันนี้ จะเหลือน้อยคนมากที่ยังคิดจะดูแคลนคุณอยู่ และผมเชื่อว่าถ้าหากเขาพูดออกมา จะมีคนโต้แย้ง จะมีคนวิจารณ์ จะมีคนทำให้นอกจากพวกเขาต้องเข้าใจแล้ว ถ้าหากยังไม่ยอมเข้าใจ ก็เป็นความเห็นที่ไม่มีค่าเท่าไร

ผมเชื่อว่าการอดข้าวอดน้ำของคุณ ทำให้หลายคน ถึงแม้จะทำไม่ได้อย่างที่คุณทำ ก็ตั้งใจ ปักใจว่ายังไงก็แล้วแต่ จะพยายามช่วยมากขึ้นอย่างที่เขาพอจะทำได้ เพื่อให้นักโทษทางการเมือง เพื่อให้ผู้ต้องหาทางการเมืองทุกคน ได้ประกัน และได้เป็นอิสระอย่างแท้จริง คือไม่มีความผิด และต้องพยายามปรับยกระดับ ปฏิรูปกระบวนการยุติธรรม รวมทั้งข้อเรียกร้องอื่นๆ ยกเลิก 112 เป็นต้น ผมว่าเราปักใจขึ้นว่า เราต้องทำให้ได้

ถ้าผมจะขอคุณได้ไหมว่า กลับมาฟื้นฟูร่างกายและจิตใจให้เข้มแข็งเถอะ อยากให้คุณออกมาสู้ด้วยกันอีกนานๆ จนกว่าประเทศนี้จะมีความยุติธรรม

ผมคิดว่า นอกจากจะไม่มีคนดูแคลน ไม่มีใครว่าเลยว่าคุณแพ้ ว่าคุณเปลี่ยนใจ ผมมั่นใจว่าเราทุกคนจะดีใจมากๆ ที่คุณจะออกมารับคำท้าทาย เราทุกคนจะต้อนรับคุณ เพราะเราอยากจะดูว่าคุณจะใช้ชีวิตเติบโตอย่างไรต่อไปทั้งชีวิต เพื่อจะเปลี่ยนโลก

นะ... กลับมาฟื้นฟูร่างกายและจิตใจให้เข้มแข็ง ผมรอวันที่จะได้พบคุณครับ

สำนักพิมพ์สมมติ ถอดเทปและเรียบเรียงจาก เพจ คืนชีวิตคืนสิทธิประกันตัว [ 1 กุมภาพันธ์ 2566 ]